W Polsce liczba rowerzystów rośnie, a wraz z nimi liczba wypadków. W 2021 r. aż 60% Polaków korzystało choćby okazjonalnie z roweru.
Wiedza o tym, jak postępować w przypadku wypadku, pozwala skutecznie bronić swoich praw. Zbieranie dowodów może być trudne, dlatego czasem warto skorzystać z pomocy eksperta z Optimalsolicitors, który pokieruje nas przez wszystkie formalności prawne i urzędowe.
Czym jest wina w wypadku rowerowym?
Wina w wypadku rowerowym oznacza złamanie przepisów ruchu drogowego prowadzące do zdarzenia. Wina może leżeć po stronie kierowcy samochodu, rowerzysty lub osoby odpowiadającej za drogę (np. przez dziurawą nawierzchnię). Często sprawa nie jest oczywista i wymaga analizy różnych okoliczności.
Co zalicza się do winnych zachowań?
Winne zachowania kierowców samochodów to zazwyczaj: nieudzielenie pierwszeństwa rowerzyście, zbyt szybka jazda, brak ostrożności czy agresywne zachowanie za kierownicą. Kierowca musi przepuścić rowerzystę na przejeździe rowerowym.
Rowerzyści także mogą popełniać błędy, m.in.: jazda po alkoholu (co grozi mandatem i jest bardzo niebezpieczne), brak oświetlenia po zmroku, jazda po chodniku lub przez pasy (rowerzysta powinien przeprowadzić rower przez przejście), nieprzestrzeganie przepisów, np. wymuszanie pierwszeństwa.
Każdy rowerzysta, nawet bez prawa jazdy, musi znać podstawowe zasady poruszania się po drogach. Za takie przewinienia można otrzymać mandat, nawet 1500 zł - a jeśli rowerzysta popełnia kilka naraz, mandaty sumują się.
Różnice w winie kierowcy i rowerzysty
Główna różnica polega na tak zwanej zasadzie ryzyka. Kierowca pojazdu mechanicznego ponosi odpowiedzialność za wypadek z udziałem rowerzysty na zasadzie ryzyka. Oznacza to, że kierowca musi udowodnić, że wypadek nastąpił wyłącznie z winy rowerzysty, osoby trzeciej lub przez siłę wyższą. Zasada ta sprawia, że rowerzysta ma łatwiej uzyskać odszkodowanie.
Jeśli to rowerzysta spowoduje wypadek, a nie ma ubezpieczenia OC (nie jest ono wymagane), musi pokryć szkody z własnych pieniędzy. Tylko około 5% rowerzystów posiada dobrowolne OC, więc kiedy rowerzysta uszkodzi np. drogi samochód, może mieć kłopoty finansowe. W razie braku ugody, właściciel pojazdu może wnieść sprawę do sądu cywilnego.
Jak wygląda postępowanie po wypadku rowerowym?
Bez względu na to, kto jest winny, po wypadku rowerowym trzeba zachować spokój i działać według kilku ważnych punktów. To może znacząco wpłynąć na decyzję o odszkodowaniu.
Co powinni zrobić uczestnicy wypadku?
-
Zadbaj o bezpieczeństwo wszystkich.
-
Wezwij pogotowie ratunkowe, jeśli ktoś jest ranny.
-
Zabezpiecz miejsce wypadku - użyj trójkąta ostrzegawczego, włącz światła awaryjne (w samochodzie). Jeśli nie ma rannych, a pojazdy nie blokują ruchu, usuń je z drogi.
-
Spisz dane i kontakt do świadków zdarzenia.
-
Poszkodowany powinien poprosić sprawcę o jego dane oraz numer polisy OC.
-
Sprawca z OC rowerzysty (jeśli je ma) powinien skontaktować się z ubezpieczycielem.
Kiedy trzeba wezwać policję?
Policję wołaj wtedy, gdy ktoś został ranny, kiedy nie macie pewności, kto jest winny, gdy jest podejrzenie jazdy po alkoholu lub sprawca uciekł. Jeśli rowerzysta będzie miał obrażenia na ponad 7 dni, sprawcy (kierowcy) może grozić nawet kara więzienia. Gdy nikt nie odniósł poważnych obrażeń i uczestnicy zgadzają się co do przebiegu wypadku, zwykle wystarczy spisać wspólne oświadczenie.
Jak zebrać dowody?
-
Rób zdjęcia miejsca wypadku, uszkodzonego roweru, pojazdu, znaków, śladów hamowania i wszelkich uszkodzeń lub obrażeń.
-
Jeśli winny mógł być zły stan nawierzchni - sfotografuj ją dokładnie.
-
Zachowuj rachunki i dokumenty związane z leczeniem lub naprawą sprzętu.
-
Dokumentacja medyczna (np. wypisy ze szpitala) pomoże w ustaleniu zakresu odszkodowania.
Jakie dowody są potrzebne, aby udowodnić winę w wypadku rowerowym?
Aby dobrze wykazać winę, trzeba zebrać różnego rodzaju dowody. Im więcej konkretów zgromadzisz, tym większa szansa na wygraną!
Rodzaj dowodu
Opis
Zdjęcia i filmy
Dokumentują położenie pojazdów, ślady hamowania, warunki na drodze, uszkodzenia oraz widoczne urazy.
Zeznania świadków
Obiektywne relacje osób, które widziały zdarzenie, potrafią potwierdzić wersję wydarzeń uczestników.
Monitoring, kamery samochodowe
Można uzyskać nagrania z kamer miejskich lub rejestratorów jazdy od innych kierowców, pokazujące sam moment wypadku.
Dokumenty policyjne i opinie biegłego
Oficjalne notatki, protokoły czy szkice, a także opinie specjalistów, np. od rekonstrukcji wypadków.
Stan techniczny pojazdów
Ekspertyza pokazuje, czy sprawny rower lub samochód nie był przyczyną wypadku.
Kto ponosi odpowiedzialność za wypadek rowerowy?
Odpowiedzialność zostaje określona na podstawie ustalenia winy, a ważne są szczegóły każdego przypadku.
Kiedy kierowca jest winny?
Jeśli kierowca pojazdu mechanicznego spowodował zderzenie z rowerzystą, odpowiada na zasadzie ryzyka - nie musi nawet zawinić osobiście. Kierowca odpowiada chyba, że udowodni, że zdarzenie było przez siłę wyższą, w pełni przez błąd rowerzysty lub w wyniku działania osoby trzeciej. Jeśli kierowca nie może udowodnić swojej niewinności, rowerzysta może żądać odszkodowania z OC sprawcy pojazdu.
Kiedy rowerzysta jest winny lub współwinny?
Rowerzysta również bywa współodpowiedzialny, zwłaszcza gdy nie przestrzega przepisów, jedzie po alkoholu, nie ma oświetlenia po zmroku, wymusza pierwszeństwo lub porusza się w niedozwolonym miejscu. Jeśli to przyczyniło się do wypadku, odszkodowanie może być zmniejszone proporcjonalnie do winy rowerzysty.
Wypadek z udziałem kilku sprawców
Gdy do wypadku doprowadzili zarówno kierowca, rowerzysta, jak i np. zarządca drogi (przez złe warunki), sąd określa procentowy udział w winie dla każdej ze stron. Np. jeśli rowerzysta naruszył zasady w 30%, a kierowca w 70%, odszkodowanie będzie odpowiednio zmniejszone. Jeśli głównym powodem był zły stan drogi, odpowiedzialność spadnie na zarządcę - ważne wtedy o dobre zdjęcia i relacje świadków.
Najczęstsze pytania o winę w wypadku rowerowym
Poniżej odpowiedzi na pytania, które pojawiają się najczęściej.
Czy zawsze policja ustala winę?
Nie zawsze. Gdy nie ma rannych i uczestnicy są zgodni co do okoliczności, wystarczy wspólne oświadczenie. Policję trzeba wezwać przy niejasnej sytuacji, podejrzeniu alkoholu, ucieczce sprawcy lub gdy są ranni. Ostatecznie to sąd rozstrzyga winę, jeśli sprawa trafi do sądu.
Co zrobić, jeśli sprawca ucieknie?
Bezzwłocznie wezwij policję i podaj jak najwięcej informacji o sprawcy i jego pojeździe. Zabezpiecz dowody, poproś świadków i sprawdź, czy są nagrania. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca wtedy odszkodowanie i potem próbuje odzyskać pieniądze od sprawcy, jeśli zostanie on znaleziony.
Czy rowerzysta może być współwinny?
Tak, jeśli np. jedzie pod wpływem alkoholu, ignoruje przepisy, nie ma świateł po zmroku lub nieprawidłowo przejeżdża przez przejście, może ponosić część odpowiedzialności. Wtedy odszkodowanie dla niego może być obniżone. Jeśli rowerzysta jest całkowicie winny, kierowca może żądać zwrotu pieniędzy od niego, a rowerzysta bez OC zapłaci z własnej kieszeni.