Fizjologiczną odpowiedzią na wysiłek fizyczny jest tzw. serce sportowca, czyli stan, w którym dochodzi do jego przerostu, wolniejszego rytmu oraz większej objętości wyrzutowej. Serce sportowca nie wymaga leczenia, ale osoby uprawiające sport – zwłaszcza wyczynowo – powinny się poddawać regularnym badaniom kardiologicznym.
Z tekstu dowiesz się:
- czym jest tzw. serce sportowca,
- w jaki sposób objawia się serce sportowca,
- czy serce sportowca trzeba leczyć.
Nie od dziś wiadomo, że aktywność fizyczna ma ogromny wpływ na ludzki organizm. Regularne uprawianie sportu pomaga utrzymywać prawidłową masę ciała, ma wpływ na metabolizm cukrów, poprawia profil lipidowy, rozwija tkankę mięśniową, uelastycznia stawy, a nawet zmniejsza ryzyko rozwoju depresji. Szczególnie ważny jest wpływ aktywności na funkcjonowanie układu krążenia – sport poprawia bowiem krążenie krwi w organizmie, wzmacnia serce i normalizuje poziom ciśnienia tętniczego.
Na skutek regularnej aktywności fizycznej ciało człowieka zmienia się – zmniejsza się ilość tkanki tłuszczowej, a tkanka mięśniowa ulega rozbudowie. Rodzajem fizjologicznej odpowiedzi na długotrwały, intensywny ruch jest także tzw. serce sportowca.
Serce sportowca – co to jest?
Serce sportowca – określane również jako sportowa przebudowa serca, zespół serca sportowego oraz łagodny przerost serca – to fizjologiczny stan, będący odpowiedzią organizmu na intensywny trening fizyczny. Obejmuje on wiele zmian morfologicznych i funkcjonalnych mięśnia sercowego, które jednak nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta.
Serce sportowca występuje głównie u osób uprawiających sport wyczynowo, ale rozpoznanie może zostać ustalone także u amatorów, jeśli ich treningi są intensywne, systematyczne i długotrwałe. Stan ten został opisany już pod koniec XIX w. przez kanadyjskiego lekarza Williama Oslera, który stwierdził, że przerost serca u sportowców może być efektem wzmożonej, przedłużającej się pracy mięśni.
Serce sportowca – objawy
Do objawów sportowej przebudowy serca zalicza się:
- wolne bicie serca u sportowców,
- większą frakcję wyrzutową serca u sportowców,
- niższy spoczynkowy rzut serca,
- większą układową tętniczo-żylna różnicę zawartości tlenu we krwi,
- szybszy powrót tętna do normy po zaprzestaniu wysiłku,
- przerost lewej komory serca u sportowców,
- rzadziej przerost prawej komory serca u sportowców.
Najbardziej widoczny przerost serca obserwowany jest u osób uprawiających dyscypliny wytrzymałościowe, m.in. u wioślarzy, kajakarzy oraz kolarzy szosowych.
Serce sportowca – leczenie nie jest konieczne
Jak już wspomniano, przerost serca u sportowców to stan naturalny, więc nie ma potrzeby jego leczenia. Co więcej, jest on odwracalny – przeprowadzone badania dowiodły, że masa mięśnia sercowego zmniejsza się już po kilku tygodniach od zaprzestania wysiłku. W dłuższej perspektywie czasu dochodzi do normalizacji grubości ścian lewej komory serca, a jej powiększenie – w stopniu umiarkowanym – pozostaje zaledwie u około 20% osób.
Nie można jednak zapominać, że sportowcy, zwłaszcza wyczynowi, powinni znajdować się pod stałą opieką lekarską – zazwyczaj koordynuje ją lekarz medycyny sportowej, który kieruje pacjenta do innych specjalistów. Bardzo ważna jest zwłaszcza kompleksowa opieka kardiologiczna. Podstawowym badaniem jest elektrokardiografia – nieprawidłowe EKG serca zawsze jest podstawą do pogłębionej diagnostyki w kierunku m.in. arytmii serca, wad serca i innych stanów patologicznych zagrażających nagłym zgonem sercowym.
O konieczności regularnych badań kardiologicznych przypomina Andrzej Bargiel – alpinista, himalaista, narciarz wysokogórski, ambasador enel-sport: Badania serca są kluczowe dla każdego sportowca, nie tylko wyczynowego. Zachęcam, by przed rozpoczęciem swojej przygody ze sportem odwiedzić lekarza, którzy zleci odpowiednią diagnostykę. Tylko mając pewność, że jesteśmy zdrowi, możemy czerpać ze sportu prawdziwą radość – mówi Andrzej Bargiel.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Serce_sportowca
https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:SRhSKKkwHvwJ:https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/55777/44242+&cd=4&hl=pl&ct=clnk&gl=pl&client=firefox-b-d
https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna